Menü

Sıkça Sorulan Sorular

Sıkça Sorulan Sorular

İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren; ya çalışanları arasından İş Güvenliği Uzmanı , İş yeri Hekimi ve Sağlık Personeli (Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve on ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde) görevlendirir ya da bu hizmetin tamamını veya bir kısmını Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden hizmet alarak yerine getirilebilir. OSGB’ler bu amaca hizmet etmek üzere kurulmuştur. OSGB’lerde mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunmaya yönelik çalışmaları da kapsayacak şekilde İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetleri verilmektedir.

Bakanlıkla ilgili yasal süreç OSGB firması tarafından takip edilmesi ve işverene rapor halinde sunulması.

İş yerlerindeki eksiklerin giderilmesi için OSGB uzmanları ve hekimleri tarafından yapılan tespit ve önerilerin işletmeyi pozitif yönde etkilemesi.

Verimli çalışma ortamının sağlanması.

Verilen danışmanlık ile işçilerin sağlık ve güvenlik konusunda eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi.

Hizmet karşılığı verilen faturaların gider olarak gösterilmesi.

İSGB (İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimi), işyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip birimdir.

İSG Katip, İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili iş ve işlemlerin Genel Müdürlükçe kayıt, takip ve izlenmesi amacıyla kullanılan İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme programıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanı ve işyeri hekimlerinin görevlerinin geçerli olabilmesi için bu kayıt sistemine kaydolmaları gerekir. Kayıt işlemleri OSGB yetkilisi tarafından yapılmaktadır. İşveren tarafından onaylanmaktadır.

İşyerlerinde; işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı tarafından yapılan tespit ve tavsiyeler ile gerekli görülen diğer hususların yazıldığı seri numaralı ve sayfaları bir asıl iki kopyalı şekilde düzenlenmiş her işyeri için tek olan, İşkur veya noter tarafından her sayfası onaylanmış olan defterdir. Bu defter işyerinde iş güvenliği uzmanı ya da işyeri hekiminin tespit ettiği uygunsuzlukları işverene iletmek için kullanılan defterdir. İş teftişlerinde, iş kazalarında ve işyerindeki iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin belgelenmesinde önemli bir dokümandır.

İşverenin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yükümlülüğünü yerine getirmediği durumlarda uygulanacak para cezaları, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun “İdari para cezaları ve uygulanması” başlıklı 26 ncı maddesinde belirtilmiştir. Yeniden değerleme oranı göz önünde bulundurularak çalışan sayısına göre her yıl uygulanacak ceza miktarları ÇSGB’nin sitesinden yayınlanmaktadır.

İşverence iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirilecekler, bu Yönetmeliğe göre geçerli iş güvenliği uzmanı belgesine sahip olmak zorundadır.

İş güvenliği uzmanlarından; (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta, (B) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde çalışabilirler.

Birden fazla iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesinin gerektiği işyerlerinde, en az bir iş güvenliği uzmanının işyerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip olması yeterlidir.

15 Mayıs 2013 tarih ve 28648 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘’Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ‘’ uyarınca işveren, çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri almasını sağlamakla yükümlüdür.

İş veren, çalışmaya başlamadan önce işe başlama eğitimi almasını sağlamakla yükümlüdür. Bu eğitimler işverence veya işveren tarafından görevlendirilen bilgi sahibi ve deneyimli çalışanlarca verilebilir. İşe başlama eğitimi her çalışan için en az iki saat olarak düzenlenmelidir.

İş veren, tehlike sınıfına göre belirlenmiş olan düzenli aralıklar süresince eğitim faaliyetlerini gösteren yıllık, iki yıllık veya üç yıllık eğitim programlarının hazırlanmasını sağlamak ve onaylamakla yükümlüdür. Buna göre işveren; Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat, Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat, Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saattir.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerlerde dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanmaktadır. Söz konusu Kanun ile çırak ve stajyerlerin kapsama dâhil edilerek mesleki risklerden korunmaları ve sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmaları güvence altına alınmıştır.

İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmalardır. Yasa gereği, işyeri için yapılan risk değerlendirmesi, tehlike sınıfına göre aşağıda belirtilen sürelerde yenilenmelidir.


Çok tehlikeli işyerlerinde 2 yıl
Tehlikeli işyerlerinde 4 yıl
Az tehlikeli işyerlerinde 6 yıl

Aşağıda belirtilen durumlardan doğabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir kısmını etkilemesi göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenmelidir.

a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması

b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler yapılması

c) Üretim yönteminde değişiklikler olması

d) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olayının meydana gösterilmesi

e) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması

f) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi

g) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması

İşyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler dahil bilgilerin ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı plandır. Hazırlanmış olan acil durum planları; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.

İş yeri hekimlerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında yapacakları görev aşağıdaki ana başlıklar altında toplanmaktadır.

1) Rehberlik

2) Risk değerlendirmesi

3) Sağlık gözetimi

4) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt

5) İlgili birimlerle işbirliği

İşyeri hemşiresi, işletmelerde oluşabilecek acil durumlarda işçilerin sağlıklarını kontrol almakla yükümlü bakanlık tarafından yetkilendirilmiş ve belgelendirilmiş personeldir.

İşe yeni başlayanların/İşe geri dönüş yapanların ve çalışanların sağlık muayenelerini yaparken işyeri hekimine yardımcı olmak ve kayıt tutmak. Çalışanlara verilen sağlık eğitiminde bir görev alarak bilgi vermek. İşyeri hekimi tarafından verilen görevleri yerine getirmek ve sürdürmek

Öncelikle her çalışanın işe girişinde İşe Giriş Sağlık Raporu alınması gerekmektedir.

– Aynı şekilde çalışanların iş değişikliğinde de Sağlık Raporu alınması gerekmektedir.

– İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle çalışmaya ara veren kişinin işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde Sağlık Raporu alınması gerekmektedir.

– Radyasyona maruz kalınan işlerde ayda bir, kurşuna maruz kalınan işlerde üç ayda bir, arseniğe maruz kalınan işlerde altı ayda bir çalışan kişinin periyodik muayeneden geçirilmesi gerekir.

– Özellikle tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz.

İşe Giriş öncesi çalışanların sağlık raporu alma zorunluluğu 6331 Sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunun sağlık gözetimi başlıklı 15 maddesinde yer almaktadır. Çalışanlar işe başlamadan önce mutlaka sağlık tetkikleri yapılmalı ve işyeri hekimi tarafından kontrol edilmelidir.

Çalışanların yaptıkları işe ve işyerinin özelliğine göre periyodik aralıklarla sağlık kontrol ve tetkiklerinin yapılmasıdır.Bu muayene ve tetkikler çalışan sağlığının geliştirilmesi ve meslek hastalıklarının önlenmesinde çok önemlidir.

Periyodik muayeneler

a) Az tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç beş yılda bir,

b) Tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç üç yılda bir,

c) Çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç yılda bir, defa olmak üzere tekrarlanır. Ancak işyeri hekiminin gerek görmesi halinde bu süreler kısaltılır.

Gıda ile ilişkili işlerde çalışanların, gıda yolu ile bulaşabilecek hastalıkları taşıyıp taşımadığını tespit etme amacıyla yapılan laboratuvar tetkiklerine portör muayenesi adı verilir. Portör muayenesi veya portör testi, tek bir test olmayıp içinde farklı testleri barındıran bir tetkikler bütünüdür.

İş kazası geçiren personelin işvereni, personeli kaza geçirdikten sonra; Bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler. İş Kazalarını ve meslek hastalıklarını 3 gün içerisinde ilgili SGK il müdürlüğüne bildirmeniz gerekmektedir. Yine; Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından işverene bildirilen meslek hastalıkları, öğrenildiği tarihten itibaren üç iş günü içinde ilgili SGK il müdürlüğüne bildirilir.

MADDE 13 – (1) Hazırlanan acil durum planının uygulama adımlarının düzenli olarak takip edilebilmesi ve uygulanabilirliğinden emin olmak için işyerlerinde yılda en az bir defa olmak üzere tatbikat yapılır, denetlenir ve gözden geçirilerek gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetler yapılır. Resmi Gazetede yayınlanan “Binaların Yangında Korunması Hakkında Yönetmelik” işletmelerin Yangın Güvenliği Ekiplerinin oluşturularak bunlara yangın eğitimi ve uygulamalı yangın tatbikatlarının senede en az 1 kez yapılacağını zorunlu kılmaktadır.

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ile İşyerlerine ve bu işyerlerinin işverenlerine çeşitli yükümlülükler getirildi. Bunlardan biri de Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur.

Kurul aşağıda belirtilen kişilerden oluşur:

1) İşveren veya işveren vekili,

2) İş güvenliği uzmanı, (varsa)

3) İşyeri hekimi, (varsa)

4) İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi.

5) Bulunması halinde sivil savunma uzmanı,

6) Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta

7) Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde baş temsilci.

En genel anlamda iş ekipmanı; bir işin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ya da tesisattır. İş ekipmanları; 25 Nisan 2013 tarihinde yayınlanan İş Ekipmanlarının kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereği, hizmet talep eden kuruluşun yaptırmış olduğu risk değerlendirmesindeki muayene periyotlarına göre, yönetmelikte belirlenmiş azami süreleri de aşmayacak şekilde muayene edilmelidir. İş ekipmanları muayene edilirken Yönetmelikte belirtilen standartlar ve temel gereklilikler esas alınır. Muayene edilen ekipmanların durumu iş yerinde sağlık ve güvenlik tedbirleri yönünden bir rehber olmaktadır. Bu rehber ile tespit edilen bulguların giderilmesi işletmelerdeki iş kazalarının önlenmesi, ayrıca ekipmanların sorunsuz çalışması ile işletmenin üretim kaybının olmaması sağlanacaktır. Kısacası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yürütmesinde olan bu yönetmelik hem işçiyi hem de işvereni koruma altına alan bir yönetmeliktir.

Çalışma ortamlarında, çalışanları fiziksel olarak etkileyen bir çok tehlike vardır. Bunlardan bazıları gözle görülür olup bazıları da hissedilen fakat bir cihaz olmadan ölçümlenemeyen tehlikelerdir. Bu gibi tehlikelerin oluşturduğu risklerin boyutunu tespit edebilmek ve alınacak önlemleri planlamak için mutlaka ölçüm yapılmalıdır. Yapılan bu ölçümlerin tamamına işyeri ortam ölçümü adı verilir.

24/04/1930 tarihinde yayınlanan 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 127 maddesine dayanılarak Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca hazırlanan “Hijyen Eğitimi Yönetmeliği”ne dayanarak en fazla 40 en az 8 saatlik olmak üzere bazı alanlarda Milli Eğitim Bakanlığı onaylı “Hijyen Sertifikası“ işletmeler için zorunlu tutulmuştur. “Hijyen Eğitimi Yönetmeliğine” göre aşağıda belirtilen iş kollarına dahil iş yerlerinde, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen sertifikaya sahip olmayan hiç kimse çalıştırılamaz. Bu eğitimin bütün çalışanlara verilmesini iş yeri yetkilileri sağlamalıdır.

Hijyen eğitimi yönetmeliği şu meslekleri kapsamaktadır;

1) Gıda üretim ve perakende iş yerleri.

2) İnsani tüketim amaçlı sular ile doğal mineralli suların üretimini yapan iş yerleri.

3) Kaplıca, hamam, sauna, berber, kuaför, dövme ve piercing yapılan yerler, masaj ve güzellik salonları ve benzeri yerler.

4) Otel, motel, pansiyon ve misafirhane gibi yerler.

5) İnsan bedenine temasın söz konusu olduğu temizlik hizmetlerinin verildiği iş yerleri

6) Komisyon tarafından hijyen eğitimi verilmesi uygun görülen diğer iş kolları.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası gereğince, işyerlerinde belirli sayıda personelin ilk yardım eğitimi alması zorunlu kılınmıştır. İşyerlerinde kaç kişiye ilk yardım eğitimi aldırılması gerektiği İlk Yardım Yönetmeliği’nde belirtilmiştir. Buna göre işveren; Çok tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerinde 10 kişiden 1 kişiye, Tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerinde 15 kişiden 1 kişiye, Az tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerinde 20 kişiden 1 kişiye ilk yardım eğitimi aldırması zorunludur.

Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından standardı yayımlanan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğlerin yayım tarihinden itibaren on iki ay sonra Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununda düzenlenen esaslara göre Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacaktır.”